برای بسیاری از افراد، شروع کتابخوانی چندان آسان نیست. شاید شما نیز افراد زیادی را دیده باشید که قصد داشته‌ اند کتابخوانی را شروع کنند، اما موفق نشده‌ اند و به سرعت از آن منصرف شده‌ اند. این مشکلات می‌ تواند دلایل مختلفی داشته باشد. باید بدانید که خواندن کتاب و شروع کتابخوانی، هنری و مهارتی است که درست آن را باید یاد بگیرید تا بتوانید از خواندن لذت ببرید. ممکن است شما کتابی بسیار جذاب و مناسب را انتخاب کنید، اما آن کتاب برای شروع کتابخوانی مناسب نباشد و باعث شود که از خواندن آن منصرف شوید.

ممکن است در آن کتاب، اصطلاحات پیچیده‌ای وجود داشته باشد که شما با آن‌ها آشنا نیستید، یا سبک نوشتاری کتاب را نمی‌ فهمید. برخی از کتاب‌ ها مناسب برای شروع کتابخوانی هستند و خواندن آن‌ ها می‌تواند شما را به یک کتابخوان حرفه‌ ای تبدیل کند. شما باید قادر باشید به ژانر مورد علاقه‌ تان در کتابخوانی پی ببرید و نویسنده‌ های محبوبتان را بشناسید. با این حال، به طور کلی توصیه می‌ شود که برای شروع کتابخوانی به رمان‌ های کلاسیک مراجعه کنید. این آثار در سال‌ ها و دهه‌ های مختلف قرن هجدهم و نوزدهم نوشته شده‌ اند. و معمولاً سبک ساده و جذابی دارند. پس از خواندن این آثار، مطالعه کتاب‌ های فلسفی نیز می‌ تواند جالب باشد؛ زیرا آن‌ ها نیز کتاب‌ های مناسب و قابل خواندن هستند، اما باید به‌ ویژه توجه کنید که اگر زبان آن‌ ها پیچیده باشد، لذت کافی را نخواهید برد.

کتابخوانی را از کجا شروع کنیم؟

شروع کتابخوانی هم مانند شروع هر کار دیگری با میزانی از مقاومت ذهنی و اضطراب همراه است. مغز ما برای شروع هر کار جدیدی میزانی از استرس را تجربه می‌کند و برای عادت کردن به روند جدید لازم به تکرار آن هستیم. بسیاری از افراد کتابخوان، کتاب خواندن را از کودکی آغاز کرده‌اند.

اگر شما پدر یا مادر کودکی هستید بهتر است از همان آغاز او را با کتاب خواندن آشنا کنید. خوشبختانه کتاب‌های کودک بسیاری بر اساس گروه‌های سنی مختلف در بازار موجود است و حتی از لحظه تولد نیز می‌توانید کتاب‌های مخصوص نوزادان تهیه کنید!
اما اگر این شانس را نداشته‌اید که از کودکی با کتاب همراه باشید، هیچ‌وقت برای شروع دیر نیست! این جمله شاید کلیشه‌ای به نظر بیاید ولی واقعیتی همینقدر ساده است. هر لحظه که تصمیم به کتاب خواندن کنید می‌توانید آن را شروع کنید!
اما برای اینکه کتابخوانی را از مسیر درستی شروع کنید که  همچنان علاقه‌مند و مشتاق به کتاب‌ خواندن بمانید این راهنما برای شماست:

راهنمای شروع کتاب خواندن:

•  یک فهرست پنج یا ده‌تایی از کتاب‌ها انتخاب کنید.
•  برای تهیه این فهرست از سایت‌های کتاب و دوستان کتابخوانتان کمک بگیرید.
•  با کتاب‌ های مشهورتر و ساده‌تر شروع کنید.
•  کتابهایی با حجم متوسط و کمتر برای شروع بهتر هستند.
•  خواندن کتاب‌های داستانی و ادبیات داستانی برای شروع انتخاب بهتری است چون ذهن‌تان را مشتاق نگه می‌دارد.
•  دو یا سه کتاب را همزمان شروع کنید و حدود ده یا بیست صفحه از آن‌ها را تورق کنید و کتابی که بیشتر جذبتان کرده را نهایتا انتخاب کنید.
•  برنامه روزانه‌ای برای کتاب خواندن داشته باشید، حتی خواندن یک صفحه در روز بهتر از هیچ‌چیز نخواندن است!
•  به دوستان و آشنایانتان اعلام کنید فلان کتاب را شروع کرده‌اید، این موضوع موجب می‌ شود به برنامه‌ تان متعهد بمانید.
•  با گروه‌ههای کتابخوانی همراه شوید، دسته‌ جمعی و در گروه کتاب خواندن امکان گفت‌ و گوی بیشتری درباره کتاب‌ها را فراهم می‌ نماید.

تکنیک‌ هایی برای انتخاب کتاب مناسب

ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که چگونه کتابی را که درباره آن چیزی نخوانده‌اید، می‌توانید انتخاب کنید و از کجا می‌توانید بفهمید که آیا این کتاب برایتان مناسب خواهد بود یا خیر. در این قسمت با تکنیک‌‌هایی آشنا می‌شوید که در انتخاب کتاب یار‌ی‌تان خواهد کرد.

• در ابتدا لازم است که پشت جلد کتاب و مقدمه آن را مطالعه کنید. معمولا نویسندگان بخش مهم و اساسی پیام اثرشان را  در این دو قسمت قرار می‌دهند. باید ببینید که می‌توانید با این بخش‌ها ارتباط برقرار کنید یا خیر.
• معمولا در صفحه اول کتاب، به مشخصات مهم آن اشاره شده است و کتاب یک تقسیم بندی موضوعی مشخص دارد. زیرا ممکن است هنگامی که نام یک کتاب را می‌شنوید نتوانید تشخیص دهید که اثر فوق یک رمان است یا یک کتاب روان‌شناسی. این قسمت از کتاب می‌تواند به خوبی رده بندی موضوعی اثر را برایتان مشخص کند تا تصمیم بگیرید این کتاب را بخوانید یا خیر.
• نام نویسنده و مترجم کتاب از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر با نویسنده یا مترجم کتاب از قبل آشنایی داشته باشید. انتخاب کتاب برایتان راحت‌تر خواهد بود.
• توصیه می‌کنیم که حتما بخش فهرست کتاب را نگاهی بیاندازید. با خواندن فهرست کتاب می‌توانید به صورت جزئی‌تری از مباحث مطرح شده در کتاب اطلاعات به دست بیاورید. این روش برای مطالعه کتاب‌های فلسفی و روان‌شناسی مناسب‌تر است. زیرا معمولا رمان‌ها چنین فهرست تفصیلی‌ ای ندارند.
• بعد از طی مراحل بالا به شما توصیه می‌کنیم که چند صفحه از متن کتاب را به صورت تصادفی و اتفاقی بخوانید تا ببینید می‌ توانید با آن ارتباط برقرار کنید یا خیر. اگر احساس کردید که متن کتاب شما را به خود جذب می نماید و برایتان سوال‌هایی ایجاد می‌کند، می‌توانید آن را خریداری کنید.

چرا برای شروع کتابخوانی بهتر است سراغ رمان‌ ها و آثار ادبی برجسته جهان برویم؟

کتاب‌های داستان به دلیل ساختار و طبیعت جذابی که دارند و قدرتی که برای جذب شما ایجاد می‌کنند، بسیار مناسب برای آغاز مطالعه هستند. مطالعه کتاب‌ها نیازمند زمان است و بنابراین انتخاب یک موضوع جذاب می‌تواند کتاب خواندن را به یک عادت تبدیل کند. در کتاب‌های داستان علاوه بر این، معمولاً به موضوعات سیاسی، فلسفی، اجتماعی و غیره اشاره می‌شود که می‌تواند به افزایش دانش شما در حوزه‌های مختلف کمک کند. در حال حاضر، رمان‌ها و آثار ادبی به عنوان دسته‌ای از کتاب‌ها، پرطرفدارترین هستند. در ادامه، با تعدادی از رمان‌های جذاب برای شروع کتابخوانی آشنا خواهیم شد.

توجه: به دلیل محدودیت دانش فعلی من که تا سال ۲۰۲۱ است، نمی‌توانم به رمان‌های خاصی در سال‌های بعد از آن اشاره کنم. اما می‌توانم با توصیه‌های عمومی و معروف آغاز کنم.

کتاب ۱۹۸۴

کتاب رنج‌ های ورتر جوان

کتاب “رنج‌های ورتر جوان” اثری است که می‌توان آن را نخستین رمان تراژیک مدرن دانست. این کتاب در سال ۱۷۷۴ توسط یوهان ولفگانگ گوته، شاعر، نویسنده و اندیشمند بزرگ آلمانی منتشر شد. این اثر به لحاظ مهمی نیز قابل توجه است، زیرا نویسنده در آن سعی می‌کند با چالش دادن به نوعی فکر قدیمی مبارزه کند. بسیاری این کتاب را بزرگ‌ترین موفقیت ادبی گوته می‌دانند و برخی می‌گویند که ناپلئون امپراتور فرانسه هفت بار آن را خوانده است.

“رنج‌های ورتر جوان” یک داستان عاشقانه است و بیشتر حکایت‌های این داستان در نامه‌هایی که ورتر به دوستش می‌نویسد، روایت شده است. ورتر، یک جوان عاشق پیشه، به زنی علاقه‌مند می‌شود که نامزد دارد. او در عین حال احساس گناه می‌کند و با تضاد این دو حس مواجه می‌شود که برای ورتر رویدادهای بدی رخ می‌دهد و داستان را به شکلی خاص و منحصر به فرد تغییر می‌دهد.

پس از چاپ و منتشر شدن، “رنج‌های ورتر جوان” مورد نقد کشیش‌ها قرار گرفت زیرا آن‌ها معتقد بودند که این کتاب به پایان دادن خودخواسته به زندگی تشویق می‌کند. با این حال، می‌توان گفت که این رمان می‌تواند برای شروع مطالعه ادبیات آلمانی مناسب باشد. لحن و زبان حاکم بر ادبیات آلمانی نسبت به ادبیات انگلیسی دارای پیچیدگی‌های بیشتری است.

کتاب بیچارگان

کتاب بیچارگان می‌تواند اثر خوبی برای شروع مطالعه ادبیات روسی باشد. این کتاب توسط فئودور داستایوفسکی نوشته شده است و اولین رمان این نویسنده محسوب می‌شود که در سال ۱۸۴۶ نوشته شده است. کتاب فوق به صورت نامه نگاری میان دو تن روایت می‌شود. یکی از آن‌ها دختری جوان و دیگری مردی الکلی از خویشاوندان دختر است که در دو مجتمع نزدیک هم زندگی می‌کنند اما به دلیل آن‌که از تهمت زدن همسایگان نگران هستند ترجیح می‌دهند با یکدیگر نامه نگاری کنند. نام دیگر این کتاب مردم فقیر است. و آن‌گونه که نام کتاب نشان می‌دهد کمتر اتفاق خوب و خوشایندی در این داستان رخ می‌دهد.

در این رمان به انسان‌های بیچاره‌تری از دو شخصیت اصلی داستان نیز وجود دارند که با وجود آن که پول خرید غذا ندارند از خواندن کتاب افل نمی‌شوند. وضعیت اسفبار شخصیت‌های داستان می‌توانند به خوبی خوانندگان را متاثر کنند. این اثر توانایی بالایی در نشان دادن فاصله طبقاتی موجود در جامعه روسیه دارد.

کتاب مردی به نام اوه

پس از آشنایی با آثار کلاسیک ادبیات انگلیسی، آلمانی و روسی بهتر است به سراغ ادبیات معاصر برویم. کتاب مردی به نام اوه نوشته نویسنده برجسته سوئدی فردریک بکمن است این کتاب توسط نشر نون و به ترجمه الناز فرحناکیان به فارسی ترجمه شده است. اثر فوق لحنی طنز و بامزه دارد  ولی در عین حال داستانی تراژیک  و غمناک محسوب می‌شود.

این کتاب داستان زندگی انسانی میانسال و ۵۹ ساله است که از محل کارش اخراج شده و به علت فوت همسرش به انسانی خشن و بداخلاق تبدیل شده است. او امروزه به عنوان مدیر محله‌شان فعالیت می‌ کند. و به سختگیری نسبت به ساکنان این محیط، شهرت دارد. کتاب فوق تلاش می‌کند تا مناسبات حاکم بر دنیای مدرن را با نگاهی طنزآمیز مورد نقد و سرزنش قرار دهد.

بسیاری از منتقدان باور دارند که این کتاب به دلیل پایان بندی جذاب، شخصیت‌ های واقعی و سیر داستانی مناسب توانسته است که با چنین استقبالی مواجه شود. کتاب فوق تاکنون به سی زبان گوناگون منتشر شده است و از آن یک فیلم سینمایی نیز ساخته شده است.

چرا خواندن کتاب‌ های فلسفی جذاب و مهیج است؟

همه شما در زندگی خود سوال‌های مهم و بنیادینی دارید که می‌توانند ذهنتان را به خود مشغول کنند. این سوالات از دوران کودکی به همراه شما هستند و اگر انسان‌های کنجکاوی باشید معمولا از جواب بزرگسالان قانع نخواهید شد. اما اغلب برای بسیاری از افراد پرداختن به فلسفه کار ساده و آسوده‌ای نیست و خیلی از شما نسبت به یادگیری آن هراس دارید زیرا فلسفه را سخت و ییچیده ارزیابی می‌کنید و به همین خاطر ترجیح می‌دهید تا سراغ آموختن آن نروید. کتاب‌ های فلسفی دانشگاهی نیز اغلب به کار شما نمی‌ آیند به این دلیل که عموما مسائلی را به زبانی پیچیده مطرح می‌ کنند که پاسخگوی سوال‌ ها و دغدغه‌ های شما نیستند. به همین خاطر در ادامه تعدادی از کتاب‌ های فلسفی‌ای را  که تلاش می‌ کنند به زبانی ساده به پرسش‌هایتان پاسخ دهند معرفی می‌کنیم.

کتاب شازده کوچولو

کتاب شازده کوچولو نوشته آنتوان دو سنت اگزوپری یکی از مهم‌ترین کتاب‌های فلسفی موجود در جهان است که در قالبی زیبا و داستانی روایت می‌شود. این کتاب اولین بار در سال ۱۹۴۳ در  ایالات متحده آمریکا منتشر شد و خیلی زود شهرتی جهانی پیدا کرد. در این داستان نویسنده تلاش می‌کند تا در قالبی سورئالیستی فلسفه خود درباره دوست داشتن، عشق به جهان و هستی را توضیح دهد . در کتاب شازده کوچولو شخصیت اصلی داستان یک کودک است که از سیارکی به روی زمین آمده است و همواره پرسش‌هایی ذهنش را مشغول کرده مطرح می‌کند و می‌پرسد. با این که این پرسش‌ها در نگاه اول ساده به نظر می‌رسند اما بسیار عمیق و بنیادی هستند. این کتاب توسط احمد شاملو و محمد قاضی به فارسی ترجمه شده است.

کتاب دنیای سوفی

کتاب دنیای سوفی نوشته یوستین گردر معلم و فیلسوف نروژی است. این کتاب داستان جالبی دارد، شخصیت اصلی آن دختری ۱۵ ساله به نام سوفی آموندسن است که با هم سن و سالان خود فرق دارد. او با خانواده‌اش در حومه یک شهر زندگی می‌کند و معمولا سوالاتی در مدرسه به ذهنش می‌آیند که برای آن جوابی ندارد.
در یک روز عادی که سوفی صندوق پستش را چک می‌کند با نامه‌ای دو کلمه‌ای مواجه می‌شود که در ابتدا برایش قابل درک نیست اما این ماجرا تداوم پیدا می‌کند و نامه‌های بیشتری به دستش می‌رسند. یک معلم فلسفه تصمیم گرفته است تا به صورت ناشناس به سوفی فلسفه بیاموزد و به سوال‌هایی که این نوجوان کنجکاو در ذهنش دارد پاسخ دهد. کتاب فوق دارای لحن و زبانی ساده است و توانسته برای بسیاری از دوستداران فلسفه در سراسر جهان جذاب باشد. این کتاب را نوجوانان  بزرگسالان می‌توانند مطالعه کنند. اثر فوق توسط حسن کامشاد به فارسی برگردانده شده است.

کتاب در جستجوی معنا

کتاب در جستجوی معنا نوشته اسوالد هنفلینگ، اثری تحلیلی و مهم است که به شما کمک می‌کند تا بدانید به شکلی فلسفی زندگی کنید. بسیاری از افراد از خود می‌پرسند که معنای زندگی چیست و برای این سوال پاسخ‌های متفاوتی دارند، نوع پاسخشان نیز می‌تواند بر کیفیت و نوع زندگی‌شان اثر بگذارد. کتاب فوق در ۱۰  فصل تشکیل شده است و در آن موضوعاتی اساسی نظیر رنج، مرگ، طبیعت و خوشبختی از دیدگاه فلاسفه مورد بررسی قرار می‌گیرند. اثر فوق توسط امیرحسین خداپرست و غزاله حجتی به فارسی ترجمه شده است.

سه تکنیک ساده برای بهبود کیفیت مطالعه

انتخاب کتاب های مناسب برای مطالعه اهمیت بسیار زیادی دارند، اما برای آن‌که مطالعه مستمر و همراه با تمرکزی داشته باشیم و در همان شروع مطالعه به مشکل برنخوریم، باید نکاتی را رعایت کنیم.

1. بهتر است فضا و محیط مناسبی را برای خواندن کتابمان در نظر بگیریم، کتاب‌خوانی در تخت خواب نمی‌تواند کیفیت مطلوب را برای ما داشته باشد. ذهنمان باید باور کند که فضای خاصی از منزل را تنها به خواندن کتاب اختصاص داده‌ایم.
2. برای داشتن مطالعه عمیق‌تر، هنگام خواندن کتاب متنی، تلفن همراه و لوازم الکترونیکی را از خودمان دور کنیم. اگر کتاب الکترونیکی می‌خوانیم بهتر است در حین مطالعه صدای پیامرسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی‌مان قطع باشد.
3. بهتر است یک دفترچه یادداشت هنگام خواندن کتاب کنار دستمان باشد تا نکات جذاب آن را برای خودمان یادداشت کنیم. این تکنیک بیشتر برای کتاب‌های علمی استفاده می‌شود.